Papağan bilezik sorgulama işlemi, sadece kuşun yaşını öğrenmek için değil, yasal sahiplik durumu ve kaçakçılıkla mücadele (CITES) açısından da hayati önem taşır.
Bu rehberde, bilezik üzerindeki kodların ne anlama geldiğini, resmi sorgulama kanallarını ve kayıp/çalıntı durumlarında bilezik numarasının nasıl kullanılacağını detaylıca inceledik.
Papağan Bileziği Neden Önemlidir?
Bilezikler (Künye), kuşun esaret altında (kafes ortamında) doğduğunu kanıtlayan en önemli belgedir.
-
Yasal Zorunluluk: CITES (Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) kapsamında, özellikle Afrika Gri Papağanı (Jako) gibi türlerin kapalı bilezikli olması ve Tarım ve Orman Bakanlığı sistemine kayıtlı olması şarttır.
-
Kimlik Bilgisi: Papağan bilezik sorgulama yaparak kuşun hangi yıl doğduğunu, hangi ülkede üretildiğini ve üreticinin kim olduğunu öğrenebilirsiniz.
Bilezik Üzerindeki Kodlar Nasıl Okunur?
Bir papağan bileziğini elinize aldığınızda karışık harf ve rakamlar görürsünüz. Standart bir TKF (Türkiye Kanarya ve Kafes Kuşları Federasyonu) veya uluslararası C.O.M. bileziği şu formatta olur:
Örnek Kod: TR 34 TKF 123 25 001
-
TR: Ülke kodudur (Türkiye).
-
34: (Varsa) Derneğin bulunduğu ilin plaka kodu veya dernek kodu.
-
TKF: Bağlı olunan federasyon veya dernek kısaltması.
-
123: Üreticinin o dernekteki benzersiz “Üretici Kodu”dur. Papağan bilezik sorgulama işleminin kilit noktası budur.
-
25: Kuşun doğum yılıdır (2025 doğumlu). Genellikle dik veya yan yazılır.
-
001: O yıl o üreticinin bilezik taktığı kaçıncı kuş olduğunu gösteren sıra numarasıdır.
Papağan Bilezik Sorgulama Nereden Yapılır?
İnternet üzerinde tüm dünya kuşlarını kapsayan tek bir “Google Arama Çubuğu” maalesef yoktur. Ancak aşağıdaki adımları izleyerek doğru bilgiye ulaşabilirsiniz:
1. Federasyon ve Dernek Listeleri (TKF)
Eğer bilezikte “TKF” ibaresi varsa, bu kuş Türkiye Kanarya ve Kafes Kuşları Federasyonu’na kayıtlı bir üreticiden çıkmıştır.
-
Sorgulama Yöntemi: TKF Resmi Web Sitesi üzerindeki “Dernekler” veya “Bilezik Renkleri” bölümünden bilgi alabilir, üretici kodunu (Örn: 123) federasyon yetkililerine e-posta ile sorarak üreticinin hangi derneğe kayıtlı olduğunu öğrenebilirsiniz.
2. Bakanlık PETVET Sistemi (Yasal Kayıtlar)
Türkiye’de evcil hayvanların (kedi, köpek ve gelinciklerin yanı sıra CITES kapsamındaki egzotik kuşların) kaydı Tarım ve Orman Bakanlığı’nın PETVET sisteminde tutulur.
-
Nasıl Yapılır? Eğer bir Jako papağan sahiplenecekseniz, satıcıdan “CITES Belgesi”ni istemelisiniz. Bu belge üzerindeki bilezik numarası ile kuşun ayağındaki numara birebir tutmalıdır. Sahiplik devri İl/İlçe Tarım Müdürlüklerinde bu numara üzerinden yapılır.
3. Uluslararası Veritabanları
Eğer kuşunuz yurt dışından gelmişse (Örn: CZ – Çekya, NL – Hollanda, BE – Belçika), o ülkenin ornitoloji federasyonunun sitesine bakmanız gerekir.
-
Örneğin; C.O.M. (Confederation Ornithologique Mondiale) üyesi ülkelerin kodlarını COM Resmi Sitesi üzerinden kontrol edebilirsiniz.
Kapalı Bilezik vs. Açık Bilezik Farkı
Papağan bilezik sorgulama yaparken bileziğin yapısına dikkat edin:
-
Kapalı Bilezik (Eksiz): Kuş henüz bebekken ayağına takılır ve büyüdüğünde çıkmaz. Bu, kuşun %100 evcil üretim (kafeste doğmuş) olduğunun kanıtıdır. Güvenlidir.
-
Açık Bilezik (Yarık): Sonradan pense ile sıkıştırılmıştır. Bu kuş doğadan yakalanmış (kaçak) olabilir veya bileziği sonradan takılmış olabilir. Bu tür kuşlarda yaş ve köken bilgisi genellikle güvenilmezdir.
Kayıp Kuşlarda Bilezik Numarasının Önemi
Kuşunuz kaybolursa, sosyal medya ilanlarında bilezik numarasının tamamını asla paylaşmayın.
-
Neden? Dolandırıcılar, “Kuşunu buldum, numarası bu mu?” diyerek sizi kandırabilir.
-
Doğrusu: “TR 34 TKF … 24” şeklinde sadece başını ve yılını yazın, geri kalanını bulan kişiden teyit etmesini isteyin.
Doğru bir papağan bilezik sorgulama işlemi, sahipleneceğiniz dostunuzun geçmişini bilmenizi sağlar. Özellikle CITES kapsamındaki türlerde (Jako, Amazon vb.), bileziksiz veya belgesiz kuş sahiplenmenin yasal suç olduğunu ve kuşunuza el konulabileceğini unutmayın. Güvenli bir sahiplenme için her zaman kapalı bilezikli ve belgeli yavruları tercih ediniz.
Daha fazla sorgulama rehberi için bizi takipte kalın.
